III RC 74/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich z 2014-07-30

Sygn. akt III RC 74/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2014 r.

Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący SSR Piotr Szynkura

Protokolant Magdalena Przyślakiewicz

po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2014 roku w Ząbkowicach Śląskich

sprawy z powództwa z powództwa małoletniego powoda Ł. K. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową S. K.

przeciwko R. K.

o podwyższenie alimentów

I. zasądza od pozwanego R. K. tytułem podwyższonych alimentów na utrzymanie małoletniego powoda Ł. K. kwotę po 500 złotych miesięcznie ( pięćset złotych), począwszy od 01 maja 2014 roku – raty płatne z góry do 15-go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, do rąk przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda S. K., w miejsce alimentów w wysokości po 350 zł miesięcznie zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl. dnia 16 czerwca 2010 roku w sprawie sygnatura akt III RC 97/10

II. w dalszej części powództwo oddala

III. nie obciąża pozwanego kosztami postępowania w sprawie zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa

IV. wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności

Sygn. akt III RC 74/14

UZASADNIENIE

S. K., działając jako przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda Ł. K., pozwem z dnia 23.04.2014 r. wniosła przeciwko pozwanemu R. K. powództwo o podwyższenie alimentów z kwoty 350 zł miesięcznie, ustalonych na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl. z dnia 16.06.2010 r. w sprawie o sygn. akt III RC 97/10, do kwoty po 700 zł miesięcznie, począwszy od dnia 01.05.2014 r., płatnych do dnia 15-go każdego miesiąca. Ponadto, wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko S. K. wskazała, że powództwo o podwyższenie alimentów jest zasadne z uwagi na to, że miesięczne wydatki na pokrycie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego Ł. K. zdecydowanie wzrosły w porównaniu z 2011 r., również ze względu na pojawienie się nowych potrzeb związanych z uczęszczaniem przez powoda do szkoły z internatem. Małoletni nadal znajduje się pod stałą opieką lekarską ze względu na schorzenia górnych dróg oddechowych (astma oskrzelowa), potrzebuje również niezbędnych leków i zróżnicowanej diety, a ponadto otrzymał zalecenie korzystania z basenu ze względu na schorzenie kręgosłupa. Pozwany R. K. nie podejmuje żadnych osobistych starań w zakresie utrzymania i wychowania małoletniego syna, całość obowiązków w tym zakresie spoczywa na matce S. K.. Kwota 350 zł dotychczasowych alimentów nie wystarcza na pokrycie bieżących kosztów utrzymania małoletniego. W ocenie S. K. wydatki na wyżywienie dla małoletniego Ł. wynoszą około 446 zł miesięcznie, na zakup środków czystości – około 110 zł, odzież – około 300 zł, obuwie – około 70 zł. Ponadto dochodzą jeszcze wydatki związane z przygotowaniem dziecka do szkoły. S. K. wskazała również na zjawisko inflacji, w szczególności w zakresie znaczącego wzrostu cen artykułów spożywczych i leków. Matka powoda podniosła również, że w okresie od lipca 2012 r. do lutego 2014 r. R. K. otrzymał od niej kwotę 92 565 zł tytułem spłaty po podziale majątku dorobkowego, a zatem pozwany ma możliwości finansowe, aby płacić wyższe raty alimentacyjne na syna.

Pozwany R. K. w odpowiedzi na pozew z dnia 16.05.2014 r. uznał powództwo do kwoty po 400 zł miesięcznie, w pozostałym zakresie wnosząc o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Obecnie pracuje dorywczo i miesięcznie zarabia około 900 zł. Z tej kwoty płaci alimenty na rzecz małoletniego Ł. w kwocie 350 zł miesięcznie. Pozwany wynajmuje mieszkanie, za które płaci czynsz w wysokości 100 zł miesięcznie. Nadto ponosi miesięczne koszty: za wodę – 21,34 zł, za energię elektryczną – 25,98 zł, gaz butlowy – 53 zł, drewno na opał – 60 zł. Pozwany ponosi również koszt doładowania telefonu w kwocie 50 zł miesięcznie oraz składkę na ubezpieczenie w wysokości 60 zł kwartalnie (20 zł miesięcznie).

Stanowisko stron nie uległo zmianie w toku procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni powód Ł. K., urodzony w dniu (...), jest synem S. K. i pozwanego R. K.. (okoliczność bezsporna)

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl. z dnia 16.06.2010 r. w sprawie sygn. akt III RC 97/10 zobowiązano R. K. do łożenia na utrzymanie małoletniego Ł. K. tytułem podwyższonych alimentów kwoty po 350 zł miesięcznie, począwszy od dnia 16.06.2010 r., raty płatne do dnia 15-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat. Natomiast na mocy wyroku z dnia 31.10.2011 r. w sprawie sygn. akt III RC 225/11 prawomocnie oddalono powództwo małoletniego Ł. K. przeciwko R. K. o podwyższenie alimentów.

Dowód: - akta Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl., sygn. akt III RC 97/10 i III RC 225/11

Matka powoda S. K. z zawodu jest technikiem rolnictwa. W okresie zasądzenia ostatnich alimentów na rzecz syna posiadała nieruchomość rolną położoną w C. o powierzchni 19, (...) hektarów fizycznych (w tym 18, (...) hektarów użytków rolnych), czyli 20,445 hektarów przeliczeniowych. Przeciętny (statystyczny) dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 hektara przeliczeniowego w 2008 r. wynosił 2 056 zł. S. K. wydzierżawiała część nieruchomości rolnej o powierzchni 15, (...) hektara Spółdzielni Handlowo-Usługowo-Produkcyjnej (...) w C.. Czynsz dzierżawny wynosił 500 zł za 1 hektar (rocznie 7 736,65 zł łącznie). S. K. otrzymywała również od Spółdzielni połowę dopłaty obszarowej pobieranej z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W 2008 r. pełna wysokość dopłaty wynosiła 9 409,43 zł, zaś w 2009 r. – 13 305,77 zł, zatem zgodnie z postanowieniami umowy dzierżawy zawartej z (...) S. K. otrzymała z tego tytułu w 2008 r. kwotę 4 704,71 zł, natomiast w 2009 r. – kwotę 6 652,88 zł. Natomiast do dnia 12.05.2010 r. Spółdzielnia wypłaciła S. K. kwotę 11 445,48 zł. W 2008 r. i 2009 r. S. K. wydzierżawiała na rzecz A. W. grunty orne o powierzchni 1,62 hektara. W 2008 r. czynsz dzierżawny wynosił 500 zł za 1 hektar. Ponadto, zgodnie z umową S. K. w 2008 r. otrzymała od A. W. połowę opłaty obszarowej dot. wydzierżawionych gruntów, tj. kwotę 496,03 zł (pełna wysokość dopłaty wynosiła 992,06 zł). W 2009 r. czynsz dzierżawny został ustalony na poziomie 800 zł za 1 hektar, natomiast wysokość dopłaty obszarowej kształtowała się na poziomie 1 329,01 zł, z czego S. K. pobrała połowę, tj. kwotę 664,50 zł. Ponadto, od 2010 r. dzierżawcą nieruchomości rolnej o powierzchni 1,62 hektara był M. K.. Opłata roczna za 1 hektar stanowiła kwotę 900 zł. Zgodnie z umową S. K. miała otrzymać także od dzierżawcy dopłatę obszarową w terminie do dnia 30.10.2010 r. Otrzymywane od dzierżawców czynsze oraz dopłaty obszarowe stanowiły jedyne źródło dochodu S. K.. Pozostałą część nieruchomości rolnej o powierzchni około 3 hektarów, w skład której wchodziły grunty pod zabudowaniami oraz ogrody, pozostawały we władaniu S. K.. S. K. mieszkała wraz z małoletnim synem Ł. i pełnoletnim synem W. w domu wolnostojącym położonym w C. przy ul. (...). Z tytułu utrzymania i eksploatacji domu rodzina ponosiła łącznie wydatki w kwocie około 380 zł w skali miesiąca. S. K. uiszczała podatek leśny w wysokości 32 zł rocznie oraz podatek rolny w kwocie 1 704 zł rocznie oraz składkę na obowiązkowe ubezpieczenie oc rolników w kwocie 392 zł w skali roku.

Małoletni Ł. K. miał wówczas 13 lat i uczęszczał do szóstej klasy szkoły podstawowej. Małoletni chorował przewlekle na astmę oskrzelową, przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka i nietolerancję laktozy. Był także konsultowany alergologicznie. Ł. K. pozostawał również pod opieką (...) w B. z uwagi na zaburzenia adaptacyjne. Miesięczny koszt utrzymania małoletniego wynosił około 700 zł. Na wydatki w tym zakresie składały się: koszt wyżywienia w wysokości 350 zł miesięcznie, środki czystości i higieniczne w kwocie 50 zł miesięcznie, zakup odzieży - 150 zł miesięcznie oraz udział w kosztach utrzymania mieszkania w kwocie 120 zł miesięcznie. Ponadto, zakup podręczników i przyborów szkolnych stanowił wydatek rzędu 10 zł miesięcznie (około 120 zł rocznie), zaś koszt ubezpieczenia i składki na komitet rodzicielski to koszt około 6 zł miesięcznie (70 zł w skali roku). S. K. pobierała na małoletniego Ł. z Ośrodka Pomocy (...) w C. świadczenia rodzinne w wysokości 109 zł.

Pozwany R. K. z zawodu jest kierowcą. Do dnia 15.06.2010 r. był zatrudniony w firmie (...) i syn Spółka jawna w P. jako robotnik budowlany w pełnym wymiarze czasu pracy z miesięcznym wynagrodzeniem około 1 100 zł netto. Umowa o pracę została rozwiązana na mocy porozumienia stron z inicjatywy R. K.. Pracodawca od listopada 2009 r. nie wypłacał wynagrodzenia terminowo. Na dzień 14.06.2010 r. zaległość pracodawcy względem pozwanego z tego tytułu wynosiła 3 570 zł plus pensja za miesiąc maj 2010 r. Od 16.06.2010 r. R. K. był zarejestrowany jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w Z. Śl. R. K. był osobą w pełni zdolną do pojęcia zatrudnienia. W miarę możliwości podejmował prace dorywcze w budownictwie. W dniach od 10 do 12.06.2010 r. wykonywał prace związane z tynkowaniem budynków i otrzymał za to kwotę 350 zł. Pomagał również swojej siostrzenicy B. K. przy budowie domu, za co otrzymał wynagrodzenie rzędu 200-300 zł. R. K. wynajmował mieszkanie w C. przy ul. (...). Lokal składał się z jednego pokoju i kuchni. Pozwany uiszczał czynsz najmu w wysokości 200 zł miesięcznie. Ponadto, ponosił koszty związane z utrzymaniem mieszkania w wysokości około 90 zł w skali miesiąca.

Dowód: - akta Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl., sygn. akt III RC 97/10

W czasie sprawy alimentacyjnej sygn. akt III RC 225/11 S. K. w dalszym ciągu była właścicielką nieruchomości rolnej położonej w C. o powierzchni 19, (...) hektarów fizycznych (w tym 18, (...) hektarów użytków rolnych), czyli 20,445 hektarów przeliczeniowych. Przeciętny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 hektara przeliczeniowego w 2009 r. wynosił 1 908 zł. S. K. nadal wydzierżawiała część nieruchomości rolnej o powierzchni 15, (...) hektara (...) Sp. z o.o. (następca prawny Spółdzielni Handlowo-Usługowo-Produkcyjnej (...) w C.). Czynsz dzierżawny wynosił 500 zł za 1 hektar (rocznie 7 736,65 zł). Matka powoda otrzymywała również od dzierżawcy zgodnie z umową dzierżawy połowę dopłaty obszarowej pobieranej z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W dniu 28.02.2011 r. pobrała z tego tytułu kwotę 7 237,17 zł (dopłata obszarowa za 2010 r.). W dniu 08.09.2011 r. S. K. otrzymała od (...) Sp. z o.o. tytułem czynszu dzierżawnego za okres dzierżawy 2010/2011 kwotę 7 380,14 zł. S. K. w dalszym ciągu wydzierżawiała nieruchomość rolną o powierzchni 1,62 hektara w C. na rzecz M. K.. Czynsz dzierżawny za 1 hektar wynosił 900 zł. Zgodnie z umową S. K. pobierała również dopłatę obszarową. Łączna wysokość czynszu dzierżawnego i dopłaty obszarowej wynosiła 1 400 zł.

S. K. nadal mieszkała wraz z małoletnim synem Ł. i dorosłym synem W. w domu jednorodzinnym w C. przy ul. (...), stanowiącym jej własność. Z tytułu utrzymania i eksploatacji domu rodzina ponosiła łącznie wydatki w kwocie około 435 zł w skali miesiąca. S. K. uiszczała ponadto podatek leśny w wysokości 44 zł rocznie, podatek rolny w kwocie 1 884 zł rocznie oraz składkę na ubezpieczenie mieszkania (...) w kwocie 318 zł w skali roku. Koszt obowiązkowego ubezpieczenia oc rolników to była kwota około 300 zł w skali roku. Składka do KRUS wynosiła 345 zł kwartalnie.

Małoletni Ł. K. w czasie sprawy III RC 225/11 miał 14 lat i uczęszczał do drugiej klasy gimnazjum. Nadal chorował przewlekle na astmę oskrzelową, leczony był także z powodu depresji. Miesięczny koszt leczenia wynosił około 30 zł. Miesięczny koszt utrzymania małoletniego wynosił około 770 zł. Na wydatki w tym zakresie składały się: koszt wyżywienia w wysokości 350 zł miesięcznie, zakup środków czystości i higienicznych - 50 zł miesięcznie, zakup odzieży - 150 zł miesięcznie oraz udział w kosztach utrzymania mieszkania w kwocie 145 zł miesięcznie. Ponadto, zakup podręczników i przyborów szkolnych stanowił wydatek rzędu 42 zł miesięcznie (około 500 zł rocznie), zaś koszt ubezpieczenia i składki na komitet rodzicielski to kwota około 7 zł miesięcznie (80 zł w skali roku).

S. K. pobierała wówczas na syna Ł. z Ośrodka Pomocy (...) w C. świadczenia w łącznej wysokości 324 zł (zasiłek pielęgnacyjny, rodzinny i rehabilitacyjny). Otrzymywała również kwotę 350 zł tytułem świadczenia z funduszu alimentacyjnego, albowiem egzekucja alimentów od R. K. na rzecz małoletniego Ł. okazała się bezskuteczna.

W okresie od 24.06.2010 r. do 23.06.2011 r. R. K. był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w Z. Śl. jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku. Wysokość zasiłku dla bezrobotnych przez pierwsze trzy miesiące wynosiła 780 zł brutto, przez kolejne dziewięć miesięcy – 540 zł brutto miesięcznie. W okresie od 11.10.2010 r. do 10.01.2011 r. odbywał staż i pobierał z tego tytułu stypendium. Od dnia 24.06.2011 r. był osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. R. K. był osobą w pełni zdolną do pojęcia zatrudnienia. W miarę możliwości podejmował prace dorywcze w budownictwie, z których był w stanie osiągnąć dochód rzędu 600-650 zł w skali miesiąca. R. K. korzystał z pomocy Ośrodka Pomocy (...) w C.. W lipcu 2011 r. otrzymał zasiłek celowy z przeznaczeniem na pokrycie potrzeb bytowych w kwocie 200 zł, natomiast w miesiącach wrześniu i październiku 2011 r. przyznano mu zasiłek okresowy w wysokości po 126 zł miesięcznie. R. K. w dalszym ciągu wynajmował mieszkanie w C. przy ul. (...). Pozwany uiszczał czynsz najmu w wysokości 200 zł miesięcznie. Ponadto, ponosił koszty związane z utrzymaniem mieszkania w wysokości około 90 zł w skali miesiąca.

Dowód: - akta Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl., sygn. akt III RC 225/11

S. K. nadal posiada nieruchomość rolną położoną w o powierzchni 19, (...) hektarów fizycznych (w tym 18, (...) hektarów użytków rolnych), czyli 20,445 hektarów przeliczeniowych. Przeciętny dochód z pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym z 1 hektara przeliczeniowego w 2012 r. wynosił 2 431 zł. Matka powoda na mocy umowy dzierżawy z dnia 09.09.2013 r. wydzierżawia część nieruchomości rolnej o powierzchni 17,09 hektara M. K.. Czynsz dzierżawny wynosi równowartość ceny jednej tony zboża za 1 hektar gruntów ornych z terminem płatności do dnia 30 września każdego roku. Zgodnie z umową dzierżawy S. K. pobiera również połowę dopłaty obszarowej z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W 2013 r. otrzymała z tego tytułu łącznie kwotę 30 000 zł.

Dowód: - zaświadczenie Wójta Gminy C. z dnia 13.05.2014 r. – k. 45

- umowa dzierżawy z dnia 09.09.2013 r. – k. 90-91

- bankowy dowód wpłaty czynszu dzierżawnego z dnia 12.09.2012 r. – k. 13

- zeznanie przedstawicielki ustawowej powoda S. K. – k. 86-87v.

S. K. nie posiada stałego zatrudnienia. W okresie od 19.05.2014 r. do 11.07.2014 r. przebywała w celach zarobkowych w Niemczech. Wysokość wynagrodzenia wynosiła 500 euro miesięcznie.

Dowód: - zeznanie przedstawicielki ustawowej powoda S. K. – k. 86-87v.

S. K. nadal mieszka wraz z synami: małoletnim Ł. i pełnoletnim W. w należącym do niej domu wolnostojącym położonym w C. przy ul. (...). W. K. pracuje zawodowo i jednocześnie studiuje. Prowadzi z matką i młodszym bratem wspólne gospodarstwo domowe.

Z tytułu utrzymania i eksploatacji domu rodzina ponosi łącznie wydatki w kwocie około 500 zł w skali miesiąca, na co składają się: opłata za gaz – około 58 zł (cena jednej butli gazu), opłata za energię elektryczną – około 100 zł, opłata za wodę – około 50 zł, opłata za wywóz nieczystości – około 13 zł (38 zł kwartalnie), zakup opału – około 240 zł, podatek od nieruchomości – około 33 zł (100 zł kwartalnie), opłata za czyszczenie przewodów kominowych – 9 zł (27 zł kwartalnie). S. K. ponadto jest płatnikiem podatku rolnego w kwocie 950 zł rocznie. Uiszcza również składkę na ubezpieczenie budynku mieszkalnego w kwocie 180 zł rocznie oraz ubezpieczenie (...) w wysokości 400 zł rocznie. Składka na ubezpieczenie w KRUS wynosi 378 zł kwartalnie.

Dowód: - polisa nr (...) dot. ubezpieczenia budynku – k. 35

- polisa nr (...) dot. ubezpieczenia (...) k. 36

- faktury VAT i dokumenty dostawy węgla - k. 38-40, 52

- faktury VAT za wodę (2 szt.) - k. 41

- faktury VAT za usługi kominiarskie (2 szt.) - k. 41

- częściowo zeznanie przedstawicielki ustawowej powoda S. K. – k. 86-87v.

Małoletni Ł. K. w chwili obecnej ma 17 lat i od września 2014 r. będzie uczniem drugiej klasy Technikum Gastronomicznego w Z.. W trakcie roku szkolnego powód od poniedziałku do piątku przebywa w internacie szkoły. Weekendy spędza w domu rodzinnym. Opłata za pobyt w internacie wynosi 100 zł miesięcznie. Opłata za wyżywienie to kwota 14 zł dziennie. W zależności od liczby dni w danym miesiącu, S. K. uiszcza z tego tytułu kwotę 280 zł - 320 zł miesięcznie.

Dowód: - dowody wpłaty należności za pobyt w internacie szkoły i wyżywienie - k. 42-43

- zeznanie przedstawicielki ustawowej powoda S. K. – k. 86-87v.

Małoletni Ł. K. cierpi na alergię, nietolerancję laktozy, choruje przewlekle na astmę oskrzelową. Zażywa stałe leki (w tym A.), których miesięczny koszt oscyluje wokół kwoty 50 zł. Z uwagi na stwierdzoną wadę postawy powinien korzystać z basenu.

Dowód: - karty porady specjalistycznej - k. 44, 47

- skierowanie do poradni specjalistycznej - k. 47

- zeznanie przedstawicielki ustawowej powoda S. K. – k. 86-87v.

Miesięczny koszt utrzymania małoletniego wynosi około 1 000 zł. Na wydatki w tym zakresie składają się: koszt pobytu w internacie i wyżywienia w wysokości około 400 zł miesięcznie (przez 10 miesięcy w roku), koszt dodatkowego wyżywienia w wysokości 120 zł, zakup środków czystości i higienicznych - 70 zł miesięcznie, zakup odzieży - 200 zł miesięcznie oraz udział w kosztach utrzymania mieszkania w kwocie 160 zł miesięcznie. Ponadto, zakup podręczników i przyborów szkolnych i pomocy naukowych stanowi wydatek rzędu 70 zł miesięcznie (około 840 zł rocznie), zaś koszt ubezpieczenia i składki na komitet rodzicielski to kwota około 9 zł miesięcznie (110 zł w skali roku). Koszt zakupu niezbędnych leków (w tym przeciwalergicznych) to kwota około 50 zł w skali miesiąca.

Dowód: - faktury VAT i rachunki dot. zakupu odzieży dla Ł. K. – k. 28-34

- faktury VAT dot. zakupu leków – k. 14-17

- faktury VAT dot. zakupu podręczników i przyborów szkolnych dla Ł. K. – k. 19-27

- zeznanie przedstawicielki ustawowej powoda S. K. – k. 86-87v.

S. K. nie pobiera obecnie na syna Ł. żadnych świadczeń rodzinnych.

Dowód: - zeznanie przedstawicielki ustawowej powoda S. K. – k. 86-87v.

Pozwany R. K. nie posiada stałego zatrudnienia. Od dnia 26.06.2013 r. pozwany jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w Z. Śl. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. R. K. nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia zatrudnienia. Leczy się jedynie okulistycznie. W chwili obecnej nadal podejmuje prace dorywcze w budownictwie, z których jest w stanie osiągnąć dochód rzędu 900 zł w skali miesiąca. Pozwany pracuje przez okres około 2,5 - 3 tygodnie w miesiącu.

W okresie ostatniego roku Powiatowy Urząd Pracy w Z. Śl. dysponował ofertami pracy dla osób w zawodzie robotnik budowlany oraz dla osób bez kwalifikacji.

Dowód: - zaświadczenie PUP w Z. Śl. – z dnia 08.05.2014 r. – k. 66

- pismo PUP w Z. Śl. z dnia 26.05.2014 r. – k. 79-82v.

- zaświadczenie lekarskie z dnia 08.05.2014 r. - k. 73

- zeznanie pozwanego R. K. – k. 87v.-88v.

Pozwany nadal mieszka w wynajmowanym mieszkaniu w C. przy ul. (...). Czynsz najmu wynosi obecnie 100 zł miesięcznie. Dodatkowo R. K. ponosi koszty związane z utrzymaniem mieszkania w kwocie około 200 zł miesięcznie, na co składają się: opłata za energię elektryczną – około 25 zł, opłata za zużycie wody – około 11 zł, opłata za gaz butlowy – około 53 zł, zakup drewna opałowego –117 zł (1 400 zł rocznie). Ponadto pozwany uiszcza składkę na ubezpieczenie w wysokości 60 zł kwartalnie.

Dowód: - dowody wpłaty składki na ubezpieczenie (2 szt.) - k. 69

- faktury VAT za wodę (2 szt.) – k. 70-71

- dowody wpłaty należności za energię elektryczną (3 szt.) – k. 72

- zeznanie pozwanego R. K. – k. 87v.-88v.

R. K. zamierza przeznaczyć środki finansowe w kwocie ponad 92 000 zł otrzymane od S. K. tytułem spłaty po dokonanym podziale majątku dorobkowego na zakup lokalu mieszkalnego. Planowany koszt zakupu mieszkania wyniesie około 65 000 zł - 70 000 zł.

Dowód: - zeznanie pozwanego R. K. – k. 87v.-88v.

R. K. aktualnie nie utrzymuje kontaktów z małoletnim synem Ł.. W chwili obecnej regularnie łoży na jego utrzymanie zasądzoną kwotę 350 zł miesięcznie tytułem alimentów.

Dowód: - dowody uiszczenia alimentów (3 szt.) - k. 67-68

- zeznanie przedstawicielki ustawowej powoda S. K. – k. 86-87v.

- zeznanie pozwanego R. K. – k. 87v.-88v.

Sąd zważył, co następuje:

Po wnikliwym przeanalizowaniu całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszym postępowaniu i po dokonaniu jego oceny w granicach przewidzianych w art. 233 § 1 kpc, Sąd doszedł do przekonania, że powództwo wniesione przez małoletniego powoda Ł. K. przeciwko pozwanemu R. K. o podwyższenie alimentów zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 krio rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Z przepisu powyższego wynika, że rodzice mogą być zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych w stosunku do dziecka tylko wtedy, gdy dziecko posiada własny majątek, a dochody z tego majątku wystarczają na całkowite pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. We wszelkich innych wypadkach na rodzicach ciąży stanowczy obowiązek utrzymania dziecka, ograniczony ich możliwościami zarobkowymi i majątkowymi stosownie do art. 135 § 1 krio. Zaznaczyć przy tym należy, że ustalenie możliwości zarobkowych czy majątkowych zobowiązanego do alimentacji ma często charakter hipotetyczny, gdyż kryterium takich możliwości nie zawsze są zarobki osiągane w rzeczywistości przez zobowiązanego, lecz sama zdolność do uzyskania wyższego wynagrodzenia. Dlatego też Sąd rozstrzygając w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego opiera się nie na podstawie zarobków otrzymywanych przez stronę, lecz w oparciu o zarobki, które odpowiadają możliwościom zobowiązanego.

W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 krio), przy czym przez zmianę stosunków należy rozumieć zmianę okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego - istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami. Wynika z tego, że rozstrzygniecie o żądaniu opartym na art. 138 k.r.io. wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmniejszeniu lub zwiększeniu. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po wydaniu prawomocnego orzeczenia.

Z porównania stanu faktycznego istniejącego w czasie wyrokowania w sprawie sygn. akt III RC 97/10 i III RC 225/11 oraz wyrokowania w niniejszej sprawie wynika, iż sytuacja bytowa małoletniego powoda i jego matki uległa zmianom, już choćby i z tego względu, że od tego czasu upłynął już okres kilku lat. Oczywistym jest, iż w tym czasie zmianie uległy ceny podstawowych artykułów spożywczych, przemysłowych i usług, co wiąże się także ze wzrostem kosztów utrzymania powoda. W rozpatrywanym okresie nastąpił również realny wzrost opłat związanych z utrzymaniem i eksploatacją domu, co potwierdza zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań matki powoda S. K. i przedłożonych przez nią faktur i rachunków dokumentujących fakt ponoszenia w/w opłat. Należy odnotować, że sytuacja finansowa i bytowa matki powoda jest obecnie nieco korzystniejsza aniżeli w latach 2010 - 2011, co zasadniczo związane jest ze znacznym zwiększeniem przychodu z tytułu umowy dzierżawy gruntów rolnych. Zauważyć bowiem należy, że dochód S. K. z dzierżawy gruntów rolnych na rzecz ówczesnego dzierżawcy (...) i M. K. w 2011 r. wyniósł około 16 000 zł, a w 2010 r. - 13 000 zł. Obecnie natomiast czynsz dzierżawny wraz z połową dopłat unijnych wynosi łącznie 30 000 zł w skali roku, a zatem na przestrzeni trzech ostatnich lat zwiększył się niemal dwukrotnie, co niewątpliwie przekłada się na poprawę ogólnej sytuacji bytowej S. K. i jej małoletniego syna Ł.. Ponadto, w bieżącym roku S. K. przez okres niemal dwóch miesięcy przebywała w celach zarobkowych w Niemczech, co pozwoliło jej osiągnąć dodatkowy dochód w kwocie około 1 000 euro.

Nie można pominąć również faktu, iż postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie wykazało istotne zmiany w sytuacji życiowej powoda Ł. K. na przestrzeni w/w okresu. Zauważyć bowiem należy, że w roku 2013 małoletni podjął naukę poza miejscem zamieszkania, tj. w Technikum Gastronomicznym w Z., w związku z czym w trakcie roku szkolnego od poniedziałku do piątku przebywa w internacie szkoły, za co S. K. płaci 100 zł miesięcznie. Koszt wyżywienia małoletniego w internacie wynosi 14 zł dziennie, czyli około 280 zł - 320 zł miesięcznie, w zależności od liczby dni roboczych w danym miesiącu. Wobec faktu, że małoletni weekendy spędza w domu rodzinnym należało przyjąć, że koszt dodatkowego wyżywienia małoletniego to wydatek rzędu 120 zł w skali miesiąca. Stan zdrowia małoletniego nie uległ większym zmianom od czasu poprzedniej sprawy alimentacyjnej - małoletni nadal cierpi na przewlekłe schorzenie w postaci astmy oskrzelowej, alergii oraz nietolerancję laktozy.

Ustalając aktualny miesięczny koszt utrzymania małoletniego powoda Ł. K. Sąd oparł się na zeznaniach jego matki S. K. oraz na przedłożonych do akt sprawy fakturach i rachunkach dokumentujących fakt ponoszenia przez nią opłat związanych z utrzymaniem domu oraz dokonywaniem zakupów odzieży, leków i artykułów szkolnych dla małoletniego Ł.. Biorąc pod uwagę wiek powoda oraz całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, a także kierując się zasadami logiki i doświadczenia życiowego Sąd ustalił przeciętny aktualny koszt utrzymania małoletniego na kwotę około 1 000 zł miesięcznie. W chwili obecnej miesięczne wydatki ponoszone na utrzymanie powoda zdaniem Sądu nie przekraczają w/w kwoty. W kwocie 1 000 zł mieszczą się wskazane wyżej wydatki związane z pobytem powoda w internacie w czasie roku szkolnego, tj. średnio 400 zł miesięcznie oraz koszty dodatkowego wyżywienia małoletniego w wysokości 120 zł miesięcznie. Koszty te w tej części zasadniczo nie zostały zawyżone przez S. K., gdyż znajdują należyte potwierdzenie w zgromadzonych dowodach (tj. potwierdzeniach wpłat określonych kwot z tego tytułu na rzecz szkoły). Sąd ustalił ponadto, iż kwota wydatkowana comiesięcznie na zakup środków higienicznych i środków czystości dla dziecka wynosi około 70 zł, zaś koszty związane z zakupem ubrania dla powoda kształtują się na poziomie około 200 zł miesięcznie. W ocenie Sądu wskazane kwoty są adekwatne do aktualnych cen w/w artykułów i pozwalają zabezpieczyć potrzeby powoda na odpowiednim poziomie. Na zakup podręczników i przyborów szkolnych oraz pomocy naukowych dla powoda S. K. przeznacza kwotę około 70 zł w skali miesiąca. Rocznie na ten cel matka powoda wydatkuje kwotę około 840 zł, co potwierdzają znajdujące się w aktach sprawy faktury VAT dotyczące zakupu w/w przedmiotów. Ubezpieczenie roczne to kwota 60 zł, opłata za komitet rodzicielski stanowi kwotę 50 zł, co po rozbiciu na poszczególne miesiące daje łącznie kwotę około 9 zł miesięcznie. Bez wątpienia wskazane wydatki, w związku z uczęszczaniem powoda do szkoły, muszą być uznane za uzasadnione i konieczne składniki miesięcznych kosztów jego utrzymania. Sąd uwzględnił w miesięcznych kosztach utrzymania dziecka również wydatki w wysokości 50 zł na leki przeciwalergiczne, które Ł. K. przyjmuje na stałe, fakt zakupu leków został bowiem w należyty sposób udokumentowany fakturami VAT, a ponadto schorzenia, na które cierpi małoletni zostały również należycie udokumentowane odpowiednimi zaświadczeniami lekarskimi. Nie bez znaczenia również dla kosztów utrzymania małoletniego są wydatki związane z utrzymaniem domu. W tej części zasadniczo nie zostały one zawyżone przez matkę powoda. Sąd dokonał weryfikacji podanych wydatków na podstawie przedłożonych do akt sprawy faktur VAT i rachunków. Dla potrzeb niniejszego postępowania przyjęto, iż miesięczne wydatki związane z utrzymaniem i eksploatacją domu kształtują się na poziomie około 500 zł i składają się na nie: opłata za gaz – około 58 zł (cena jednej butli gazu), opłata za energię elektryczną – około 100 zł, opłata za wodę – około 50 zł, opłata za wywóz nieczystości – około 13 zł (38 zł kwartalnie), zakup opału – około 240 zł, podatek od nieruchomości – około 33 zł (100 zł kwartalnie), opłata za czyszczenie przewodów kominowych – 9 zł (27 zł kwartalnie). Biorąc pod uwagę, że w domu zamieszkują łącznie trzy osoby, to na małoletniego Ł. przypada 1/3 tych kosztów, a więc kwota około 160 zł miesięcznie. Usprawiedliwionymi są bowiem jedynie własne potrzeby uprawnionego do alimentów, również w zakresie potrzeb mieszkaniowych, a nie potrzeby także innych członków rodziny.

W tym miejscu zaznaczyć jednak należy, że do kosztów utrzymania dziecka nie sposób zaliczyć wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, dlatego też Sąd nie zaliczył w poczet materiału dowodowego przedłożonych przez S. K. faktur VAT dokumentujących zakup w/w materiałów. Skutkiem powyższego wskazany wniosek dowodowy oddalono na rozprawie w dniu 19.05.2014 r.

Mając na względzie powyższe Sąd uznał, iż koszt utrzymania powoda Ł. K. w skali miesiąca obecnie wynosi około 1 000 zł i odpowiada średnim kosztom jakie winno ponosić się na utrzymanie siedemnastoletniego chłopca. Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że aktualny obowiązek alimentacyjny pozwanego R. K. względem powoda Ł. K. należy ustalić na wyższym poziomie niż dotychczas, tj. 350 zł na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śl. z dnia 16.06.2010 r. w sprawie sygn. akt III RC 97/10, gdyż kwota 350 zł nie pokrywa nawet połowy wysokości usprawiedliwionych miesięcznych kosztów utrzymania powoda. Nie można również pominąć faktu, iż w chwili obecnej S. K. nie otrzymuje na małoletniego syna żadnych świadczeń rodzinnych, zaś w 2011 r. pobierała na dziecko z Ośrodka Pomocy (...) w C. zasiłki: rodzinny, pielęgnacyjny i rehabilitacyjny w łącznej kwocie 324 zł miesięcznie, a zatem miesięczny budżet rodziny powoda został uszczuplony o w/w kwotę. Reasumując, Sąd doszedł do przekonania, iż małoletni powód reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową S. K. wykazał w sposób należyty, że od daty poprzedniego rozstrzygnięcia alimentacyjnego koszty jego utrzymania wzrosły na tyle, aby skutkować to musiało podwyższeniem alimentów należnych małoletniemu od pozwanego.

Zgodnie ze wskazaniami zawartymi w art. 135 krio zakres świadczeń alimentacyjnych zależy zarówno od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej do alimentów, jak i od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego do alimentacji. Rozważając jednak przepisy art. 135 § 1 krio i art. 138 krio nie można abstrahować od obowiązków wynikających z innych przepisów. Art. 96 krio nakłada bowiem na rodziców obowiązek troski o fizyczny i duchowny rozwój dziecka, zaś wedle art. 133 § 1 krio rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, także wtedy, gdy nie znajduje się ono w niedostatku. Wobec treści tych przepisów uznać trzeba za trafny pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 06.01.2000 r., sygn. akt I CKN 1077/99, LEX nr 51637, że rodzic powinien dzielić się z dzieckiem nawet skromnym dochodem.

W odniesieniu do sytuacji osobistej i materialnej pozwanego R. K. zauważyć należy, że od dnia wydania poprzedniego orzeczenia w przedmiocie alimentów sytuacja ta nie uległa większym zmianom, albowiem pozwany w dalszym ciągu pozostaje bez stałego zatrudnienia i utrzymuje się jedynie z prac dorywczych z zakresu budownictwa, z których jest w stanie uzyskać miesięczny dochód rzędu 900 zł (poprzednio deklarowaną przez pozwanego kwotą dochodu z tego tytułu było 650 zł miesięcznie). Zaznaczyć przy tym należy ponownie, że ustalenie możliwości zarobkowych czy majątkowych zobowiązanego do alimentacji ma często charakter hipotetyczny, gdyż kryterium takich możliwości nie zawsze są zarobki osiągane w rzeczywistości przez zobowiązanego, lecz sama zdolność do uzyskania wyższego wynagrodzenia. Dlatego też Sąd rozstrzygając w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego opiera się nie na podstawie zarobków otrzymywanych przez stronę, lecz w oparciu o zarobki, które odpowiadają możliwościom zobowiązanego. Zatem nawet brak dochodu po stronie zobowiązanego nie niweczy w żaden sposób możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, które wszakże ocenia się hipotetycznie i nie może on na tej podstawie uchylić się od obowiązku alimentowania dziecka. W świetle tej reguły należało więc ocenić fakt, iż pozwany z krótkimi przerwami od 2010 r. pozostaje bez stałego zatrudnienia (jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku), utrzymując się jedynie z prac dorywczych, które pozwalają mu osiągnąć dochód rzędu 900 zł miesięcznie (wedle jego twierdzenia). Istotne jest, że nie ma żadnych przeszkód, by R. K. poszukiwał stałego zatrudnienia – jest bowiem osobą zdrową, posiadającą konkretny zawód (robotnik budowlany, kierowca). Postępowanie dowodowe nie wykazało istnienia po stronie pozwanego jakichkolwiek przeciwwskazań - na przykład zdrowotnych - do podjęcia pracy zarobkowej. Tymczasem pozwany, mając świadomość ciążącego na nim ustawowego obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniego syna, świadomie ogranicza swą aktywność zawodową do okazjonalnego podejmowania prac dorywczych, które nie pozwalają mu uzyskać dochodu nawet na poziomie minimalnego wynagrodzenia. Taką postawę pozwanego należy ocenić krytycznie. Brak regularnego dochodu spowodowany w istocie brakiem należytych starań ze strony pozwanego w kierunku znalezienia stałej pracy nie może skutkować oddaleniem powództwa o podwyższenie alimentów. Dlatego też Sąd, analizując wnikliwie sytuację pozwanego i jego potencjalne możliwości zarobkowe, doszedł do przekonania, że jest on w stanie osiągnąć dochód co najmniej na poziomie 1 237 zł netto miesięcznie (jest to aktualna wysokość tzw. minimalnego wynagrodzenia za pracę, które obecnie wynosi 1 680 zł brutto, czyli 1 237,20 zł netto). Nie można również pominąć okoliczności, że w 2013 r. pozwany otrzymał propozycję pracy w H. w charakterze pracownika prac wykończeniowych z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 1 800 zł - 1 900 zł brutto (którą to jednak ofertę odrzucił z uwagi na rzekomy brak możliwości dojazdu do H.), z czego wynika jednoznacznie, że osiąganie zarobków na wskazanym poziomie pozostaje w zasięgu R. K..

W tym miejscu zaznaczyć należy również, że Sąd nie podzielił stanowiska S. K. wyrażonego w niniejszym procesie, iż o obecnie wyższych możliwościach majątkowych pozwanego jako osoby zobowiązanej do alimentacji świadczy to, że pozwany otrzymał od niej kwotę ponad 92 000 zł tytułem spłaty po podziale majątku wspólnego. Zauważyć bowiem należy, że co do zasady wzajemne rozliczenia byłych małżonków z tytułu podziału majątku dorobkowego nie mają znaczenia przy ustalaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego ciążącego na którymkolwiek z nich. Dlatego też wnioski dowodowe w postaci dowodów dokonania przez matkę powoda spłaty na rzecz R. K. z tytułu rozliczenia po podziale majątku wspólnego zgłoszone przez S. K. w niniejszym postępowaniu podlegały oddaleniu na rozprawie w dniu 19.05.2014 r. jako nie mające istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Niezależnie od powyższego zauważyć należy, że z otrzymanych przez pozwanego od S. K. środków pieniężnych zamierza on zabezpieczyć swoje potrzeby mieszkaniowe kupując własny lokal mieszalny, albowiem obecnie mieszka on w wynajmowanym lokalu.

Dlatego też, biorąc pod uwagę powyższe, Sąd doszedł do przekonania, że pozwany jest w stanie bez nadmiernego uszczerbku dla swoich usprawiedliwionych kosztów utrzymania wywiązywać się z obowiązku alimentacyjnego wobec syna Ł. K. w kwocie po 500 zł miesięcznie, tym bardziej, iż małoletni jest jedynym dzieckiem pozostającym obecnie na utrzymaniu pozwanego. W ocenie Sądu powyższa kwota jest adekwatna do aktualnej sytuacji finansowej i bytowej stron, w tym w szczególności do obecnej wysokości kosztów utrzymania małoletniego, które wynoszą około 1 000 zł oraz aktualnych możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego. Nie można pominąć faktu, że pozwany w chwili obecnej w żaden sposób nie uczestniczy w wychowaniu małoletniego Ł., nie utrzymuje z nim kontaktów, a zatem jego jedynym wkładem w utrzymanie syna są przekazywane na jego rzecz alimenty. Ustalając zakres obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem powoda Sąd wziął jednak pod uwagę to, iż obowiązek alimentacyjny co do zasady obciąża obydwoje rodziców, zaś możliwości zarobkowe rodziców małoletniego Ł. pozostają na zbliżonym poziomie, a zatem również S. K., która podobnie jak pozwany jest osobą w pełni zdolną do podjęcia pracy, może również w formie świadczenia pieniężnego wykonywać swój obowiązek alimentacyjny względem małoletniego syna.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd w oparciu o treść art. 135 § 1 KRiO podwyższył alimenty od pozwanego R. K. na rzecz powoda Ł. K. do kwoty po 500 zł w skali miesiąca począwszy od 01.05.2014 r. (pkt I wyroku). W pozostałym zakresie powództwo o podwyższenie alimentów, jako nie znajdujące usprawiedliwionych podstaw w materiale dowodowym sprawy, podlegało oddaleniu (punkt II wyroku).

Z uwagi na aktualną sytuację bytową i życiową pozwanego R. K., związaną z brakiem stałego zatrudnienia, Sąd, działając na podstawie art. 102 kpc, odstąpił od obciążenia go kosztami postępowania w sprawie, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa. (pkt III wyroku).

Rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi w punkcie I nadano na podstawie art. art. 333 § 1 pkt 1 kpc (punkt IV wyroku). Zgodnie z tym przepisem Sąd nadaje z urzędu wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty co do rat płatnych po wniesieniu powództwa. Powyższa reguła znajduje zastosowanie również w sprawach o podwyższenie alimentów.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Tomaszewska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich
Osoba, która wytworzyła informację:  Piotr Szynkura
Data wytworzenia informacji: